រោគសញ្ញានៃការវាយប្រហារដោយការថប់បារម្ភ ជាធម្មតារួមមានការចាប់ផ្តើមភ្លាមៗនៃការដកដង្ហើមខ្លី ញ័របេះដូង គំនិតដែលមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន និងអារម្មណ៍ភ័យស្លន់ស្លោ។ ពួកវាកើតឡើងជាមួយនឹងវគ្គនៃការព្រួយបារម្ភ ភាពមិនស្រួល ឬការភ័យខ្លាចខ្លាំងហួសហេតុ ដែលមានរយៈពេលពីពីរបីវិនាទីទៅ 15 នាទី ឬយូរជាងនេះ។

ការវាយប្រហារនៃការថប់បារម្ភអាចគួរឱ្យភ័យខ្លាច ទោះបីជាមិនមានស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ ឬគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិតក៏ដោយ។ វាជារឿងសំខាន់ក្នុងការយល់ថាអារម្មណ៍នៃការមិនអាចគ្រប់គ្រងចិត្តរបស់អ្នក (និងគំនិតប្រណាំងរបស់អ្នក) ជារឿយៗជារោគសញ្ញាដែលទាក់ទងនឹងស្ថានភាពសុខភាពផ្លូវចិត្តផ្សេងទៀត។​ ជាពិសេសប្រសិនវា កំពុងរំខានដល់ជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក​ ជាការភ័យខ្លាចដែលមិនបាត់ទៅណា ហើយប៉ះពាល់ដល់សកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ បាត់ទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯង ទំនាក់ទំនង និងការងារ ឬជីវិត លុយកាក សម្ពាធ សាលារៀន បរិស្ថានជុំវិញខ្លួន ការនិយាយស្តី បណ្តាញសង្គម និងផលប៉ះពាល់កើតចេញពីខ្លួនឯង។ ​ខាងក្រោមជារភគសញ្ញាមួយចំនួនក្នុងការកត់សំគាល់៖

រោគសញ្ញានៃការវាយប្រហារថប់បារម្ភ រោគសញ្ញានៃការវាយប្រហារថប់បារម្ភអាចប្រែប្រួលពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ៗ និងស្ថានភាពមួយទៅស្ថានភាពមួយ។ មនុស្សពិពណ៌នាអំពីបទពិសោធន៍ និងរោគសញ្ញាយ៉ាងទូលំទូលាយ។

រោគសញ្ញានៃការវាយប្រហារថប់បារម្ភអាចមានដូចជា៖

• ភាពវង្វេងស្មារតី
• បែកញើស
• ចង្អោរ
• ញ័រ ញ័រ ឬញ័រ
• ឆាប់ខឹង
• ស្ពឹក និងស្ពឹកដៃ និងជើង
• ដង្ហើមខ្លី
• ញ័របេះដូង
• ឈឺ​ទ្រូង
• អារម្មណ៍ភ័យស្លន់ស្លោ ភ័យខ្លាច ឬសេចក្ដីវិនាសខ្លាំង

អ្នកអាចមានការថប់បារម្ភក្នុងសង្គម ប្រសិនបើអ្នក៖ • បារម្ភពីសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ដូចជាជួបមនុស្សចម្លែក ចាប់ផ្តើមការសន្ទនា ការនិយាយទូរស័ព្ទ ធ្វើការ ឬទិញទំនិញ

• ជៀសវាង ឬព្រួយបារម្ភច្រើនអំពីសកម្មភាពសង្គម ដូចជាការសន្ទនាជាក្រុម ការញ៉ាំអាហារជាមួយក្រុមហ៊ុន និងពិធីជប់លៀងជាដើម។

• តែងតែបារម្ភអំពីការធ្វើអ្វីមួយដែលអ្នកគិតថាគួរឱ្យខ្មាស់អៀន ដូចជា ខ្មាស់អៀន បែកញើស ឬមើលទៅអសមត្ថភាព

• ពិបាកធ្វើអ្វីៗនៅពេលអ្នកដទៃកំពុងមើល អ្នកប្រហែលជាមានអារម្មណ៍ថាអ្នកកំពុងត្រូវបានមើល និងវិនិច្ឆ័យគ្រប់ពេលវេលា

• ខ្លាចគេរិះគន់ ជៀសវាងការប៉ះភ្នែក ឬមាន តម្លៃខ្លួនទាប

• ខ្លាចការស្តាប់ ការនិយាយរបស់អ្នកដទៃ លូចមើលមុខអ្នកដទៃតែមិនហ៊ាមមើលចំភ្នែក ភ័យខ្លាចការជួបជុំ បម្រែបម្រួលអារម្មណ៍លឿនពិបាកចិត្តសប្បាយចិត្តលឿន

• ជារឿយៗមានរោគសញ្ញាដូចជា មានអារម្មណ៍ឈឺ បែកញើស ញ័រ ឬ បេះដូងលោតញាប់ (ញ័រទ្រូង) ឆាប់ខឹង និងតបតដោយពាក្យសម្តីមិនពិរោះ

• មាន ការវាយប្រហារភ័យស្លន់ស្លោ ដែលអ្នកមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច និងការថប់បារម្ភច្រើនលើសលប់ ជាធម្មតាត្រឹមតែពីរបីនាទីប៉ុណ្ណោះ មនុស្សជាច្រើនដែលមានការថប់បារម្ភ ក្នុង សង្គមក៏មានបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តផ្សេងទៀតដែរដូចជា ជំងឺ ធ្លាក់ទឹកចិត្ត ជំងឺថប់អារម្មណ៍ទូទៅ ឬ ជំងឺភ័យស្លន់ស្លោ ។

ការវាយប្រហារថប់បារម្ភទេ ពាក្យ "ការវាយប្រហារភ័យស្លន់ស្លោ" ត្រូវបានទទួលស្គាល់នៅក្នុងសៀវភៅណែនាំរោគវិនិច្ឆ័យ និងស្ថិតិនៃជំងឺផ្លូវចិត្ត (DSM-5) របស់សមាគមចិត្តសាស្រ្តអាមេរិក។ ការវាយប្រហារភ័យស្លន់ស្លោមិនមែនជាលក្ខខណ្ឌដែលអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានដោយខ្លួនឯងទេ ឬ​ព្រឹត្តិការណ៍​មិន​នឹក​ស្មាន​ដល់​ដែល​គ្មាន​ប្រវត្តិ​នៃ​សញ្ញា​ជាក់លាក់។​ ការវាយប្រហារនៃការថប់បារម្ភអាចមានកម្រិតស្រាល មធ្យម ឬធ្ងន់ធ្ងរ ហើយអាចរួមបញ្ចូលនូវរោគសញ្ញាណាមួយនៃការថប់បារម្ភ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការវាយប្រហារភ័យស្លន់ស្លោទាំងអស់គឺមានការរំខាន និងធ្ងន់ធ្ងរ ទៅតាមរោគសញ្ញានៃការវាយប្រហារភ័យស្លន់ស្លោ ដូចដែលបានកំណត់នៅក្នុង DSM-5 ។

អ្វីបណ្តាលឱ្យមានការវាយប្រហារថប់បារម្ភ? មិនមានមូលហេតុឯកវចនៈនៃការវាយប្រហារថប់បារម្ភទេ។ ការវាយប្រហារនៃការថប់បារម្ភគឺជារោគសញ្ញានៃស្ថានភាពសុខភាពផ្លូវចិត្តជាច្រើន។ ពួកគេក៏អាចបណ្តាលមកពីស្ថានភាពជីវិតតានតឹងជាក់លាក់ ឬកត្តាបង្កហេតុផ្ទាល់ខ្លួន។

ស្ថានភាព ចំនួននៃស្ថានភាពណាមួយអាចបង្កឱ្យមានការវាយប្រហារថប់បារម្ភ។ សម្រាប់មនុស្សជាច្រើន ស្ថានភាពជីវិតដែលតានតឹងរួចហើយ អាចឈានទៅដល់ការវាយប្រហារថប់បារម្ភ។ ស្ថានភាពទាំងនេះអាចរួមបញ្ចូលៈ

• ការលែងលះ
• ភាព​អត់​ការងារ​ធ្វើ
• ភាពតានតឹងទាក់ទងនឹងការងារ
• ភារកិច្ចថែទាំ
• ទុក្ខព្រួយឬការបាត់បង់មនុស្សជាទីស្រឡាញ់
• ភាពតានតឹងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ
• ការសម្តែង ឬបទបង្ហាញ
• ការប្រឡង
• បើកបរក្នុងចរាចរណ៍ខ្លាំង
• ជំងឺរាតត្បាតសកល

សូមចងចាំថា ការផ្លាស់ប្តូរជីវិតសំខាន់ៗអាចជាការថប់បារម្ភ ប៉ុន្តែកម្រិតនៃការថប់បារម្ភដែលមានសុខភាពល្អអាចធ្វើអោយអ្នកមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងផ្តោតអារម្មណ៍។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រសិនបើការព្រួយបារម្មណ៍ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃរបស់អ្នកក្លាយជាការវាយប្រហារថប់បារម្ភជាមួយនឹងរោគសញ្ញាស្រួចស្រាវ នេះអាចមានប្រតិកម្មទៅនឹងការរំញោចដែលមិនអាចទាយទុកជាមុនបាន។

លក្ខខណ្ឌសុខភាពផ្លូវចិត្ត ការវាយប្រហារនៃការថប់បារម្ភក៏អាចជារោគសញ្ញានៃការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យសុខភាពផ្លូវចិត្តទូលំទូលាយមួយចំនួនផងដែរ។ ជាពិសេស ការថប់បារម្ភ និងការវាយប្រហារភ័យស្លន់ស្លោ គឺជាលក្ខណៈពិសេសនៃការថប់បារម្ភ និងជំងឺដែលពាក់ព័ន្ធជាច្រើន រួមមានៈ

• ជំងឺភ័យស្លន់ស្លោ
• ជំងឺថប់បារម្ភសង្គម
• ជំងឺស្ត្រេសក្រោយការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត ( PTSD )
• ជំងឺថប់បារម្ភទូទៅ
• ជំងឺ Obsessive-compulsive Disorder (OCD)
• ការភ័យខ្លាច ជាក់លាក់ ដូចជា agoraphobia

ការថែរក្សាខ្លួនឯង អ្នក​ប្រហែល​ជា​មាន​អារម្មណ៍​មិន​អាច​គ្រប់គ្រង​បាន​ពេល​មាន​ការ​វាយ​ប្រហារ​ដោយ​ការ​ថប់​បារម្ភ ប៉ុន្តែ​មាន​វិធី​ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​វិញ​។ តាមរយៈការថែទាំខ្លួនឯង អ្នកអាចកាត់បន្ថយភាពតានតឹងរបស់អ្នក កាត់បន្ថយភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃការវាយប្រហារនៃការថប់បារម្ភ និងសូម្បីតែការពារការវាយប្រហារនៃការថប់បារម្ភនាពេលអនាគត។

យុទ្ធសាស្រ្តថែទាំខ្លួនឯងមួយចំនួនដើម្បីជួយដល់ការវាយប្រហារនៃការថប់បារម្ភរួមមាន:

• លំហាត់ប្រាណទៀងទាត់ ៧
• ទទួលបាន ការគេង ឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់
• បដិបត្តិសមាធិ និងសមាធិ
• ការសំរាកលំហែរីកចម្រើន
• ជំនួយសង្គម
• យូហ្គា
• ដង្ហើមជ្រៅ
• Mantras
• ការមើលឃើញជាវិជ្ជមាន
• ញ៉ាំ អាហារមេឌីទែរ៉ាណេ

ប្រសិនបើអ្នកកំពុងជួបប្រទះការវាយប្រហារថប់បារម្ភដែលរំខានដល់ជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក ឬនាំអ្នកឱ្យជៀសវាងសកម្មភាពដែលធ្លាប់រីករាយពីមុន សូមពិគ្រោះជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នក។