មូលហេតុដែលបណ្តាលអោយលើសសម្ពាធឈាមក្នុងសួតលើទារកទើបនឹងកើត! (Persistent Pulmonary Hypertension of the Newborn or Persistent Fetal Circulation) ​ការបរាជ័យក្នុងការផ្លាស់ប្ដូររបត់ឈាមពីទារកក្នុងផ្ទៃ មកជារបត់ឈាមធម្មតាដូចជាមនុស្សពេញវ័យក្រោយពេលសម្រាលរួច នឹងអាចបង្កឲ្យមានការលើសសម្ពាធឈាមនៅក្នុងសួត បណ្តាលឲ្យមានការឡើងសំបុរស្វាយលើទារកទើបនឹងកើត (refractory cyanosis) ការខ្វះកម្រិតអុកស៊ីហ្សែនក្នុងខ្លួន (Desaturation) និង ការខ្សោយបេះដូងដែលអាចឈានដល់ការបាត់បង់ជីវិត។

អត្រានៃការលើសសម្ពាធឈាមក្នុងសួតលើទារកទើបនឹងកើត មានចំនួនប្រហែលជា ០២នាក់ក្នុងចំណោមទារក ១០០០នាក់។

ក) មូលហេតុដែលបង្ក៖

• ការឈ្លក់ទឹកព្រៃ
• ការឆ្លងរោគពីម្តាយមកកូន ជាពិសេសដោយមេរោគStreptococcus Group B
• ទារកមិនគ្រប់ខែ ដែលមិនទទួលបានការបន្ទុំសួតត្រឹមត្រូវ (No antenatal corticosteroid therapy)
• ការខ្សោយនៅកំឡុងជុំវិញកំណើត (perinatal birth asphyxia)
• ការខ្សោយខ្លាំងតាំងពីនៅក្នុងផ្ទៃពោះ (chronic in utero asphyxia)
• ការលូនសន្ទះទ្រូងចូលក្នុងសួត(Congenital diaphragmatic hernia)

មុននឹងធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថាជាការលើសសម្ពាធឈាមក្នុងសួតវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសត្រូវរកមើល ថាមិនមានជំងឺបេះដូងពីកំណើតប្រភេទដូចនេះជាមុនសិន៖

• Transposition of great arteries
• Tetralogy of Fallot
• Pulmonary atresia
• Tricuspid atresia
• Total anomalous pulmonary venous return
• Ebstein anomaly
• Common Trunk

ខ) រោគសញ្ញា៖

• ទារកសឬឡើងស្វាយទោះផ្ដល់អុកស៊ីសែនឲ្យក៌នៅតែស្វាយ
• ដកដង្ហើមញាប់
• ចង្វាក់បេះដូងដើរញាប់
• ភាពខុសគ្នានៃកំរិត Saturation (Pre ductal / Post ductal> 5-10%) នៅលើដៃស្តាំ និងជើង

គ) ការរុករករោគវិនិច្ឆ័យ៖

• Blood gaz
• ការថតសួត
• អេកូបេះដូងដើម្បីរកមើលជំងឺបេះដូងពីកំណើតដែលអោយទារកសំបុរឡើងស្វាយ
• ការពិនិត្យឈាម (CBC, CRP, PCT), បណ្តុះឈាមរកមេរោគ (Hemoculture)

ឃ) ការព្យាបាលគឺទៅតាមមូលហេតុដែលបង្ក៖

• ការផ្ដល់អុកស៊ីហ្សែន (Pulmonary vasodilator therapy)
• ការចាក់ Exogenous Surfactant Therapy សម្រាប់ទារកមិនគ្រប់ខែសំរាប់ជំងឺ Hyaline Membrane disease
• ការផ្តល់ថ្នាំផ្សះសម្រាប់ការឆ្លងមេរោគពីក្នុងផ្ទៃ (Fetal-maternal infection)
• ការព្យាបាលដោយវះកាត់ចំពោះ congenital diaphragmatic hernia
• ការជៀសវាងការបង្កការឈឺចាប់ដល់ទារកឬបង្កស្ដ្រេសលើទារក
• ការឲ្យថ្នាំ Sildenafil ឬ Milrinone ដើម្បីបញ្ចុះសម្ពាធឈាមនៅក្នុងសួត
• ការផ្ដល់ថ្នាំInotrope ដើម្បីឲ្យ Mean arterial Pressure > 50mHg
• Assisted ventilation (conventional or HFOV)
• NO inhaler
• ECMO ប្រសិនបើ Oxygenation index > 35-40
• ការតាមដាននិងពិនិត្យផ្ទៃពោះឲ្យបានត្រឹមត្រូវនិងចាក់ថ្នាំជំនួយសួត

ទៅលើគត៌ដែលគំរាមសម្រាលមុនខែ ក៌ជាវិធីសាស្ត្រមួយជួយកាត់បន្ថយក្នុងការលើសសម្ពាធឈាមក្នុងសួតទៅលើទារកទើបនឹងកើតផងដែរ។ ​សូមអញ្ជើញមកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ដើម្បីស្វែងរករោគវិនិច្ឆ័យ និងធ្វើការព្យាបាល ឲ្យទាន់ពេលវេលាដោយបច្ចេកទេសទំនើបប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់៕