ស្រីៗគ្នាយើងប្រាកដជាធ្លាប់បានដឹងស្គាល់ហើយអំពីឃាតករលាក់មុខដ៏កាចសាហាវដែលកំពុងឆាបយកអាយុជីវិតស្ត្រីជាច្រើននាក់ទូទាំងពិភពលោក។ ឃាតករលាក់មុខនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាជំងឺមហារីកសុដន់ ដែលកើតឡើងពីការវិវត្តន៍នៃកោសិកាក្រពេញដោះ។

បច្ចុប្បន្ននៅលើពិភពលោកជំងឺមហារីកសុដន់ ជាកង្វល់ទី១ ក្នុងចំណោមជំងឺមហារីករបស់ស្ត្រីទាំងអស់។ ចំណែកនៅប្រទេសកម្ពុជាយើង ជំងឺនេះស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ទី២ នៃជំងឺមហារីករបស់ស្ត្រី។ គេសង្កេតឃើញជំងឺនេះច្រើនមាននៅលើស្ត្រីវ័យចំណាស់ ប៉ុន្តែស្ត្រីវ័យក្មេងក៏អាចជួបប្រទះដែរ។

ជំងឺមហារីកសុដន់បណ្តាលមកពីច្រើនកត្តា ទាំងកត្តាតំណពូជ និងកត្តាការរស់នៅផ្សេងៗទៀតដូចជា៖

• កត្តាអ័រម៉ូនស្ត្រី: ស្ត្រីខ្លះឆាប់ពេញវ័យពេក (មុន១២ឆ្នាំ) និងស្ត្រីខ្លះទៀតអស់រដូវយូរពេក (ក្រោយ ៥៥ឆ្នាំ)
• ស្ត្រីដែលមានបុត្រទី១ ក្រោយអាយុ ៣០ឆ្នាំ
• ស្ត្រីដែលប្រើថ្នាំពន្យាការមានរដូវ
• បញ្ហាតំណពូជ
• របបចំនីអាហារ
• អ្នកមិនសូវទទួលទានបន្លែ
• អ្នកមិនបានហាត់កីឡា
• អ្នកធាត់ខ្លាំង
• អ្នកញាំស្រា ៥០០ml ក្នុងមួយថ្ងៃ
• ជក់បារី
• ប្រវត្តិក្រុមគ្រួសារមានជំងឺមហារីកសុដន់ មហារីកដៃស្បូន (អត្រាអាចកើតជំងឺមហារីកសុដន់មានពី ២០%-៣០% ក្នុងលក្ខណៈតំណពូជ) ។

តើជំងឺមហារីកសុដន់មានរោគសញ្ញាដូចម្តេចខ្លះ?

• មានដុំមួយ ឬច្រើននៅក្នុងសុដន់ ទំហំតូច ឬធំគែមជុំវិញ ដុំមិនច្បាស់លាស់ រឆេងរឆូញមិនអាចរំកិលបានជាប់ស្អិតជាមួយសាច់ដុំ
• ស្បែកសុដន់រាងដូចសំបកក្រូច
• ក្បាលដោះផតចូលក្នុង
• ដោះប្រែប្រួលទំហំខុសធម្មតាខ្លាំង
• ចេញទឹកដោះលាយឈាម
• មានកូនកណ្តុរនៅក្រោមឃ្លៀក
• សញ្ញាផ្សេងៗទៀត។

ជំងឺនេះជួនកាលការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាលយឺត នាំឲ្យដុំនោះអាចលូតលាស់រាលដាលទៅកន្លែងផ្សេង និងបណ្តាលឲ្យមានអការៈក្អួតចង្អោរ ស្រកទម្ងន់ ស្បែកឡើងពណ៌លឿង ឈឺសន្លាក់ឆ្អឹង ឈឺក្បាល ក្អកជាដើម។

គួរបញ្ជាក់ថា អត្រានៃអ្នកជំងឺមហារីកសុដន់រួមមាន៖

• ១០% អាចកើតលើស្ត្រីវ័យក្រោម ៣៥ឆ្នាំ
• ២០% អាចកើតលើស្ត្រីវ័យក្រោម ៥០ឆ្នាំ
• ៥០% អាចកើតលើស្ត្រីវ័យចន្លោះ ៥០-៦៩ឆ្នាំ
• ២៨% អាចកើតលើស្ត្រីវ័យចន្លោះ ៦៩ឆ្នាំ ឡើងទៅ។