តើលោកអ្នកធ្លាប់ដឹងពី “ជំងឺលៀនទ្រនាប់ឆ្អឹងកង” ដែរឬទេ! នៅពេលដែលមានការរហែកសំបកទ្រនាប់ឆ្អឹងកង បណ្តាលអោយផ្នែកកណ្តាលនៃទ្រនាប់ឆ្អឹងកង (nucleus) លូនចេញមកសង្កត់ទៅលើសរសៃវិញ្ញាណ (Nerve root)ដែលតភ្ជាប់ពីខួរឆ្អឹងខ្នង បណ្តាលអោយមានការរំខាន និងឈឺចុកចាប់តាមតំបន់ដែលសរសៃវិញ្ញាណនោះគ្រប់គ្រង។ទ្រនាប់ឆ្អឹងកង (Disc) គឺជាបន្ទះថាសទន់ដែលស្ថិតនៅចន្លោះឆ្អឹងកង(ក ខ្នង និងចង្កេះ) ថាសទន់នេះដើរតួជាអ្នកសំរួលអោយមានការបត់បែនរបស់ឆ្អឹងកង។

សរសៃវិញ្ញាណ (Nerve root) តភ្ជាប់ពីខួរឆ្អឹងកង (Spinal cord)ទៅកាន់ សរីរាង្គផ្សេងៗ វាមានតួនាទីទទួលការដឹង និងធ្វើឱ្យមានចលនារបស់សរីរាង្គ។ ជាទូទៅទ្រនាប់ឆ្អឹងកងដែលលៀនចេញតិចទួចមិនបង្កឱ្យមានការឈឺចុកចាប់ទេ។ ការឈឺចាប់កើតឡើងដរាបណា ភ្នាសនៅផ្នែកខាងក្រៅនៃខួរឆ្អឹងកង ឬសរសៃប្រសាទឆ្អឹងខ្នងទទួលរងការសង្កត់ ឬមានការរលាក។

ក) កត្តាហានិភ័យ (Risk factor)៖ កត្តាដែលប្រឈមនឹងជំងឺនេះមានៈ

• អាយុ: ចន្លោះ ៣៥ ទៅ ៤៥ឆ្នាំ ដោយសារតែការវិវត្តន៍ទ្រុឌទ្រោមរបស់ឌីស
• ទម្ងន់: បង្ករឱ្យមានសម្ពាធបន្ថែមទៀតទៅលើឌីស
• ការជក់បារី: បន្ថយកម្រិតអុកស៊ីសែនក្នុងឈាម ដែលបន្ថយសារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់សំរាប់សារពាង្គកាយ និងទ្រនាប់ឆ្អឹងកង
• កម្ពស់: បុរសខ្ពស់ជាង ១៨០ ស.ម និងស្ត្រីខ្ពស់ជាង ១៧០ ស.ម
• ការងារដែលតំរូវអោយធ្វើចលនាច្រំដែលដូចជា អង្គុយ ឈរ ដើរច្រើន។ល។

ខ) រោគសញ្ញា៖ ១. ការលានឌីសផ្នែកឆ្អឹងកងកៈ រោគសញ្ញារួមមាន ការឈឺក្រហាយពើតស្ពឹកឬខ្សោយសាច់ដុំនៅម្តុំ ក ស្មា ដើមដៃ កំផួន និងរាលដាលដល់ដៃ ម្រាមដៃ។ល។ ២. ការលៀនឌីសផ្នែកឆ្អឹងកងចង្កេះ រោគសញ្ញារួមមានការឈឺពើតក្រហាយស្ពឹកឬខ្សោយសាច់ដុំ នៅចង្កេះរាលដាលមកត្រគាកភ្លៅកំផួនជើង និងចុងជើង។ល។

គ) ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ៖ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានដោយពឹងផ្អែកទៅលើ

• ការសួរនាំពីសភាពនិងប្រវត្តិជំងឺ
• ការថតកាំរស្មី (X-Ray)
• ការថតស្កែន (CT scan)
• ការថតអ៊ឹមអរអាយ (MRI)

ឃ) ការព្យាបាល៖

• ការសម្រាកអោយបានច្រើន
• ការតមដោយកាត់បន្ថយ ការដើរ ឈរ អង្គុយច្រើន ការតមលើកធ្ងន់
• ការប្រើប្រាស់ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់
• ការចាក់ថ្នាំបញ្ចូលកន្លែងឈឺ
• លំហាត់ប្រាណសមស្រប
• ជាទូទៅរាល់រោគសញ្ញាអាចបាត់ទៅវិញដោយឯកឯង បន្ទាប់ពីការសម្រាក និងធ្វើតាមវិធីព្យាបាលខាងលើក្នុងរយះពេល ៤ ទៅ ៦ សប្តាហ៏
• វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងផ្តល់អនុសាសន៍វះកាត់ដល់អ្នកជំងឺចន្លោះពី ១០% ទៅ ២០% ប្រសិនដំណើរការព្យាបាលខាងលើមិនមានប្រសិទ្ធិភាព

ប្រសិនបើលោកអ្នកមានករណីសង្ស័យថាមានជំងឺ ឬកំពុងមានជំងឺនេះ សូមមកទទួលសេវានៃការប្រឹក្សា ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញឯកទេសនៃមន្ទីរពេទ្យដើម្បីឈានទៅរកការព្យាបាលមួយដ៏សមស្រប ប្រកបដោយគុណភាពនិងឆាប់រហ័ស។