ការលើសសម្ពាធឈាមក្នុងសួត លើទារកទើបនឹងកើត!
(Persistent Pulmonary Hypertension of the Newborn or Persistent Fetal Circulation)
ការបរាជ័យក្នុងការផ្លាស់ប្ដូររបត់ឈាមពីទារកក្នុងផ្ទៃ មកជារបត់ឈាមធម្មតាដូចជាមនុស្សពេញវ័យក្រោយពេលសម្រាលរួច នឹងអាចបង្កឲ្យមានការលើសសម្ពាធឈាមនៅក្នុងសួត បណ្តាលឲ្យមានការឡើងសំបុរស្វាយលើទារកទើបនឹងកើត (refractory cyanosis) ការខ្វះកម្រិតអុកស៊ីហ្សែនក្នុងខ្លួន(Desaturation) និង ការខ្សោយបេះដូងដែលអាចឈានដល់ការបាត់បង់ជីវិត។ អត្រានៃការលើសសម្ពាធឈាមក្នុងសួតលើទារកទើបនឹងកើត មានចំនួនប្រហែលជា ០២នាក់ក្នុងចំណោមទារក១០០០នាក់។
ក) មូលហេតុដែលបង្ក៖
- ការឈ្លក់ទឹកព្រៃ
- ការឆ្លងរោគពីម្តាយមកកូន ជាពិសេសដោយមេរោគStreptococcus Group B
- ទារកមិនគ្រប់ខែ ដែលមិនទទួលបានការបន្ទុំសួតត្រឹមត្រូវ (No antenatal corticosteroid therapy)
- ការខ្សោយនៅកំឡុងជុំវិញកំណើត (perinatal birth asphyxia)
- ការខ្សោយខ្លាំងតាំងពីនៅក្នុងផ្ទៃពោះ (chronic in utero asphyxia)
- ការលូនសន្ទះទ្រូងចូលក្នុងសួត(Congenital diaphragmatic hernia)
មុននឹងធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថាជាការលើសសម្ពាធឈាមក្នុងសួតវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសត្រូវរកមើល ថាមិនមានជំងឺបេះដូងពីកំណើតប្រភេទដូចនេះជាមុនសិន៖
- Transposition of great arteries
- Tetralogy of Fallot
- Pulmonary atresia
- Tricuspid atresia
- Total anomalous pulmonary venous return
- Ebstein anomaly
- Common Trunk
ខ) រោគសញ្ញា៖
- ទារកសឬឡើងស្វាយទោះផ្ដល់អុកស៊ីសែនឲ្យក៌នៅតែស្វាយ
- ដកដង្ហើមញាប់
- ចង្វាក់បេះដូងដើរញាប់
- ភាពខុសគ្នានៃកំរិត Saturation (Pre ductal / Post ductal> 5-10%) នៅលើដៃស្តាំ និងជើង
គ) ការរុករករោគវិនិច្ឆ័យ៖
- Blood gaz
- ការថតសួត
- អេកូបេះដូងដើម្បីរកមើលជំងឺបេះដូងពីកំណើតដែលអោយទារកសំបុរឡើងស្វាយ
- ការពិនិត្យឈាម (CBC, CRP, PCT), បណ្តុះឈាមរកមេរោគ (Hemoculture)
ឃ) ការព្យាបាលគឺទៅតាមមូលហេតុដែលបង្ក៖
- ការផ្ដល់អុកស៊ីហ្សែន (Pulmonary vasodilator therapy)
- ការចាក់ Exogenous Surfactant Therapy សម្រាប់ទារកមិនគ្រប់ខែសំរាប់ជំងឺ Hyaline Membrane disease
- ការផ្តល់ថ្នាំផ្សះសម្រាប់ការឆ្លងមេរោគពីក្នុងផ្ទៃ (Fetal-maternal infection)
- ការព្យាបាលដោយវះកាត់ចំពោះ congenital diaphragmatic hernia
- ការជៀសវាងការបង្កការឈឺចាប់ដល់ទារកឬបង្កស្ដ្រេសលើទារក
- ការឲ្យថ្នាំ Sildenafil រឺ Milrinone ដើម្បីបញ្ចុះសម្ពាធឈាមនៅក្នុងសួត
- ការផ្ដល់ថ្នាំInotrope ដើម្បីឲ្យ Mean arterial Pressure > 50mHg
- Assisted ventilation (conventional or HFOV)
- NO inhaler
- ECMO ប្រសិនបើ Oxygenation index > 35-40
- ការតាមដាននិងពិនិត្យផ្ទៃពោះឲ្យបានត្រឹមត្រូវនិងចាក់ថ្នាំជំនួយសួត
ទៅលើគត៌ដែលគំរាមសម្រាលមុនខែ ក៏ជាវិធីសាស្ត្រមួយជួយកាត់បន្ថយក្នុងការលើសសម្ពាធឈាមក្នុងសួតទៅលើទារកទើបនឹងកើតផងដែរ។សូមអញ្ជើញមកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ នៅមន្ទីរពេទ្យ ដើម្បីស្វែងរករោគវិនិច្ឆ័យ និងធ្វើការព្យាបាល ឲ្យទាន់ពេលវេលាដោយបច្ចេកទេសទំនើបប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។
ប្រភព៖
មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត - Calmette Hospital
ប្រែសម្រួល៖ សិរីរត្នន៍